Préambule
Depuis plusieurs années déjà, le projet de réaménagement du rond-point Schuman a suscité de nombreuses et vives réactions, principalement négatives, parmi les habitants de notre quartier.
Le dernier projet de la Région Bruxelles-Capitale soumis à l’enquête publique en septembre-octobre 2020 par la Ville de Bruxelles a encore été l’occasion pour beaucoup de manifester leur mécontentement envers plusieurs aspects du projet (mobilité, urbanisme, esthétique, manque de verdurisation, etc.). Ce mécontentement étant doublé de nombreuses craintes légitimes vis-à-vis de la qualité de vie des habitants pendant la durée du chantier et aussi après sa réalisation méritait certainement que les autorités y apportent des réponses convaincantes qui ont malheureusement toujours fait défaut.
Déjà bien avant cette enquête publique, le GAQ avait été à la base d’une coalition entre plusieurs partenaires dénommée « Collectif Schuman » regroupant tant des ASBL actives dans différents secteurs (AQL, IEB, BRAL, Schuman Square) que des copropriétés de particuliers riveraines directement impactées par le projet. Ce Collectif avait engagé un avocat à la faveur de l’enquête publique afin que nos griefs soient exposés de la manière la plus adéquate sous forme d’arguments juridiques devant la Commission de Concertation.
Notre principal Grief commun étant bien entendu le manque absolu de dialogue et d’écoute de la part des autorités régionales envers les habitants de notre quartier pourtant densément peuplé et à prédominance résidentielle quant à ce que devrait être le futur du quartier européen.
La Commission de Concertation de la Ville de Bruxelles a rendu finalement son avis favorable moyennant quelques ajustements et précisions complémentaires à fournir par la Région au Fonctionnaire responsable, cela malgré toutes les oppositions qui s’étaient exprimées lors de la séance de concertation !
Et depuis ?
Nous en étions là fin 2021 quand, juste avant les Fêtes de fin d’années, un courriel de la Région avertissait notre avocat que le permis d’urbanisme avait été délivré, sans plus de précision. Notre avocat s’est empressé d’écrire au Fonctionnaire responsable pour avoir les détails du permis mais, bien évidemment, rien n’est arrivé avant la mi-janvier, date à partir de laquelle le délai de 60 jours courait pour déposer un éventuel recours.
Après nous être concerté avec le Collectif Schuman, il a été décidé de mandater notre avocat afin qu’il étudie les faiblesses du dossier et évalue les possibilités d’un recours. Cette étude a été financée par les anciens partenaires du Collectif suivant la même clef de répartition que précédemment. Le résultat de cette étude démontrait une série de problèmes et une insuffisance d’arguments et d’études préliminaires particulièrement sur les aspects de mobilité et de possibilité de réalisation de la nouvelle structure sur Schuman (composition du sous-sol et résistance de la toiture du tunnel). De plus la remise à un sens de circulation de l’avenue de la Joyeuse Entrée constituait une élément qui, bien que positif pour beaucoup d’entre-nous, aurait justifié une nouvelle enquête publique qui n’a pas eu lieu, nous donnant un moyen de choix pour agir.
Tous ces éléments ont décidé le GAQ à aller un recours en annulation devant le Conseil d’Etat mais il était important pour nous de ne pas être seul à porter ce recours, tant pour une raison de financement que de représentativité.
Une nouvelle coalition a donc vu le jour à la faveur de ce recours et les trois partenaires sont, outre le GAQ, l’AQL (déjà partenaire du Collectif) et l’Association des Commerçants du Carrefour Jean Monnet.
Alors que notre avocat finalisait son dossier un nouvel événement acheva de convaincre trois habitants des abords du site de soutenir notre recours en tant que personnes directement impactées par le projet. En effet, la commune d’Etterbeek, dans un souci de protéger ses intérêts en matière mobilité, a fait savoir par voie de presse quelques jours a peine avant la remise de notre recours, qu’elle avait réussi à négocier avec la Région la remise à double sens de l’avenue de la Joyeuse Entrée.
Notre recours a donc bien été déposé dans les temps le 5 mars de cette année et est certainement robuste à en juger par l’émoi qu’il soulève auprès des autorités régionales qui semblent très pressées de passer à la phase de réalisation. Nous verrons ce que le Conseil d’Etat en pensera dans les mois qui viennent…
Michaël Van Gompen
NL: Saga Schuman
Preambule
Het project voor de heraanleg van de Schuman-rotonde roept bij de bewoners van onze wijk al enkele jaren heel wat, vooral negatieve, reacties op.
Het laatste project van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest dat in september-oktober 2020 door de Stad Brussel aan het openbaar onderzoek werd onderworpen, was voor velen opnieuw een gelegenheid om hun ongenoegen te uiten over verschillende aspecten van het project (mobiliteit, stedenbouw, esthetiek, gebrek aan vergroening, enz.) Deze ontevredenheid, gekoppeld aan talrijke terechte zorgen over de kwaliteit van het bestaan van de bewoners tijdens de bouwperiode en ook na de voltooiing ervan, verdienden beslist overtuigende antwoorden van de autoriteiten, die helaas steeds zijn uitgebleven.
Ruim voor dit openbaar onderzoek had de GAQ al een coalitie gevormd met verschillende partners, het “Schuman Collectief”, waarin non-profitorganisaties uit verschillende sectoren (AQL, IEB, BRAL, Schumanplein) en naburige particuliere eigendommen die rechtstreeks door het project worden getroffen, waren opgenomen. Dit collectief had tijdens het openbaar onderzoek een advocaat in de arm genomen zodat onze grieven op de meest geschikte wijze in de vorm van juridische argumenten aan de Overlegcommissie konden worden voorgelegd.
Onze belangrijkste gemeenschappelijke grief was natuurlijk het gebrek aan dialoog en aan een luisterend oor van de kant van de regionale autoriteiten ten opzichte van de bewoners van onze dichtbevolkte en overwegend residentiële wijk met betrekking tot de toekomst van de Europese wijk.
De Overlegcommissie van de Stad Brussel heeft uiteindelijk een gunstig advies uitgebracht, onder voorbehoud van enkele aanpassingen en aanvullende gegevens die door het Gewest aan de verantwoordelijke ambtenaar moesten worden verstrekt, ondanks alle bezwaren die tijdens de overlegvergadering naar voren waren gebracht!
En sindsdien?
Wij waren aan het eind van 2021 toen, vlak voor de kerstvakantie, een e-mail van het Gewest onze advocaat meedeelde dat de bouwvergunning was verleend, zonder verdere toelichting. Onze advocaat heeft zich gehaast om de verantwoordelijke ambtenaar aan te schrijven om de details van de vergunning te krijgen, maar natuurlijk kwam er niets tot half januari, toen de termijn van 60 dagen voor het indienen van een beroep begon te lopen.
Na overleg met het Schuman Collectief werd besloten onze advocaat opdracht te geven de zwakke punten van het dossier te bestuderen en de mogelijkheden van een beroep te evalueren. Deze studie werd gefinancierd door de voormalige partners van het Collectief volgens dezelfde verdeelsleutel als voorheen. Het resultaat van deze studie liet een reeks problemen zien en een gebrek aan argumenten en voorstudies, met name wat betreft de aspecten van de mobiliteit en de mogelijkheid om de nieuwe structuur op Schuman te realiseren (samenstelling van de kelder en weerstand van het tunneldak). Bovendien was de overgang naar eenrichtingsverkeer op de Blijde Inkomstlaan een element dat, hoewel positief voor velen van ons, een nieuw openbaar onderzoek zou hebben gerechtvaardigd, dat echter niet heeft plaatsgevonden, zodat wij de keuze hadden om op te treden.
Al deze elementen hebben de GAQ doen besluiten naar de Raad van State te stappen voor een beroep tot nietigverklaring, maar het was belangrijk dat wij niet alleen in dit beroep zouden staan, zowel om redenen van financiering als om redenen van representativiteit.
Als gevolg van deze oproep werd een nieuwe coalitie gevormd en de drie partners zijn, naast de GAQ, de AQL (reeds een partner van het Collectief) en de Association des Commerçants du Carrefour Jean Monnet.
Terwijl onze advocaat de laatste hand legde aan zijn zaak, overtuigde een nieuwe gebeurtenis drie inwoners van de omgeving van het terrein ervan om ons beroep te steunen als mensen die rechtstreeks door het project worden getroffen. Om haar mobiliteitsbelangen te beschermen heeft de gemeente Etterbeek, enkele dagen voor de indiening van ons verzoekschrift, in de pers aangekondigd dat zij erin geslaagd was met het Gewest te onderhandelen over de aanleg van een tweerichtingsweg op de Blijde Inkomstlaan.
Ons beroep is dus tijdig ingediend, op 5 maart van dit jaar, en is zeker solide, te oordelen naar de opwinding die het heeft teweeggebracht bij de regionale autoriteiten, die haast lijken te hebben om over te gaan tot de uitvoeringsfase. We zullen zien wat de Raad van State denkt in de komende maanden…
Michaël Van Gompen
EN: Schuman Saga
Preamble
For several years now, the project to redevelop the Schuman roundabout has given rise to numerous strong reactions, mainly negative, among the residents of our neighbourhood.
The latest project of the Brussels-Capital Region submitted to the public enquiry in September-October 2020 by the City of Brussels was once again an opportunity for many to express their dissatisfaction with several aspects of the project (mobility, urban planning, aesthetics, lack of greening, etc.). This dissatisfaction, coupled with numerous legitimate fears regarding the quality of life of the inhabitants during the construction period and also after its completion, certainly deserved convincing answers from the authorities, which unfortunately have always been lacking.
Well before this public enquiry, the GAQ had already formed a coalition between several partners called the “Collectif Schuman”, which included not-for-profit organisations active in various sectors (AQL, IEB, BRAL, Schuman Square) as well as neighbouring private properties directly affected by the project. This Collective had hired a lawyer during the public enquiry so that our grievances could be presented in the most appropriate way in the form of legal arguments before the Concertation Commission.
Our main common grievance was of course the absolute lack of dialogue and listening on the part of the regional authorities towards the inhabitants of our densely populated and predominantly residential district as to what the future of the European district should be.
The City of Brussels’ Concertation Commission finally gave its favourable opinion, subject to a few adjustments and additional details to be provided by the Region to the official responsible, despite all the opposition expressed during the concertation session!
And since then?
We were at the end of 2021 when, just before the Christmas holidays, an email from the Region informed our lawyer that planning permission had been granted, without further clarification. Our lawyer rushed to write to the responsible official to get the details of the permit but, of course, nothing arrived until mid-January, when the 60-day deadline for lodging an appeal began.
After consulting with the Collectif Schuman, it was decided to commission our lawyer to study the weaknesses of the dossier and to evaluate the possibilities of an appeal. This study was financed by the former partners of the Collectif according to the same distribution key as before. The result of this study showed a series of problems and an insufficiency of arguments and preliminary studies, particularly on the aspects of mobility and the possibility of realising the new structure on Schuman (composition of the basement and resistance of the tunnel roof). In addition, the change to one-way traffic on the Avenue de la Joyeuse Entrée was an element which, although positive for many of us, would have justified a new public enquiry which did not take place, giving us a choice to act.
All these elements decided the GAQ to go to the Council of State for an annulment appeal, but it was important for us not to be alone in this appeal, both for reasons of funding and representativeness.
A new coalition was therefore formed as a result of this appeal and the three partners are, in addition to the GAQ, the AQL (already a partner of the Collectif) and the Association des Commerçants du Carrefour Jean Monnet.
While our lawyer was finalising his case, a new event convinced three inhabitants of the area surrounding the site to support our appeal as people directly affected by the project. Indeed, the municipality of Etterbeek, in an effort to protect its interests in terms of mobility, announced in the press just a few days before the submission of our appeal, that it had succeeded in negotiating with the Region to make the Avenue de la Joyeuse Entrée two-way.
Our appeal was therefore lodged on time on 5 March this year and is certainly robust, judging by the excitement it has caused among the regional authorities, who seem to be in a hurry to move on to the implementation phase. We shall see what the Council of State thinks in the coming months…
Michaël Van Gompen